Vorige week ging het over de cao. Na een week weet je het zeker.. Je bent bij de poot genomen. Sigaar uit eigen doos. Lege huls. Poot uitgedraaid. Uitgekleed. Adams kostuum ontvangen. Afgelooid.
Je ziet het: net het blad van de bond uit. Nee, je leest dit niet in de bijlage: ‘Arbeidsvoorwaarden’. Dit staat allemaal in de rubriek ‘Ingezonden’. De bond zwijgt verder in alle talen.
Oké. Je begrijpt: die cao laat me niet los. Vorige week eindigde ik met mijn lijfspreuk: ‘HET WERK MOET GEDAAN WORDEN’. Maar toch… bapo weg (in ruil voor uren waar nu van te voren verantwoording moet worden afgelegd), overwerk in de vakantie compenseren (dus geen compensatieverlof meer)…, kortom: gewoon blijven doen wat je doet en beseffen dat je voldoende uren hebt (inclusief vakantie-uren)?
En dat alles in ruil voor 1,2% achterstallig salaris en recht op eigen scholingsuren…. Je zou dus kunnen bedenken: waarom is het voor de Aob zo moeilijk deze cao uit te leggen? Je zou ook kunnen bedenken: gekke Henkie, als ze willen dat…, kunnen ze het krijgen ook. Toch?
Nog niet zo lang geleden kreeg je een iPad van de werkgever (trouwens: Urenregistratie is een mooie app om je uren bij te houden). De uitvinder van dat apparaat heette Steve Jobs. Steve is een man waar veel over gezegd en geschreven is, en binnenkort komt er zelfs een film over zijn leven uit. Steve heeft veel upps en downs meegemaakt in zijn relatief korte leven. Heeft Apple als bedrijf opgezet, en werd er uiteindelijk als baas uitgezet; jaren later mocht hij Apple van de ondergang redden. Werkte vaak en veel, was heel kritisch op de Apple-producten, en als degene die de producten aan het publiek presenteerde: alle keren was er wel een verrassing! Stierf uiteindelijk aan kanker. Zonder zijn levensvraag te stellen.
Steve gebruikte bij veel van het werk bij Apple vaak één vraag: ‘Why?’ Waarom doe je wat je doet? Waarom ziet ‘het’ er zo uit? Waarom zit die knop daar en niet aan de andere kant? Waarom zou ‘dit’ of ‘dat’ niet kunnen? En, als het waarom beantwoord was, was er altijd nog een tweede vraag: ‘Wie wordt er beter van?’, ‘Wie helpen we er mee?’ ‘Voor wie doen we dit?’
Die vraag zouden wij ons veel meer moeten stellen. Waarom? Waarom doen we de dingen die we doen? Waarom doen weze zo en niet anders? Doen we dit omdat we het zelf op deze manier willen doen, of doen we de dingen omdat de inspecteur-werkgever-directeur-ib-collega-ouder wil dat we het zo doen? We zouden ons (als professional) toch voortdurend af kunnen/moeten vragen waarom we doen wat we doen? We zouden toch moeten weten voor wie we het doen en waarom we het zo doen? We zouden toch eigenlijk niet moeten beginnen voordat we weten waarom, hoe en waarom zo?
In de onderhandelingen met de Bond van Vrije Siamezen gaat het veel meer op het scherpst van de snede. Daar geen twijfel over het waarom en hoe, en wie er uiteindelijk beter van wordt. Dan gaat het ongeveer zoals hieronder beschreven, een uitruil zonder weerga.
1. Zo, jij wilt elke ochtend het recht om naar buiten te kunnen? Ik wil niet dat je de tuin verlaat. Dus: je mag naar buiten, maar je draagt deze nekgordel, waarmee ik je kan elektrocuteren als je wilt ontsnappen.
2. Jij denkt het recht te hebben elke dag gevoederd te worden? Ik ken je een ons droog voer (van een door mij nader te bepalen kwaliteit) per dag toe en twee kommen water, en daartegenover stel jij dat je je schijterij inzet ter bemesting van de borders in mijn tuin. Schijt je op mijn mat, dan heb je drie dagen dieet voor de boeg.
3. Jij wilt elke weekend een stukje van de door mij aangeschafte zoute haring? Dat kan, maar ik zet je onmiddellijk voor een jaar op dieet als je een vogel op mijn schuurmat deponeert.
4. Ik behoud me het recht voor je volledig nat te wateren als jij je nagels in mijn eigendommen vastzet. Bij beschadigingen aan mijn eigendommen knip ik je nagels kort en bot.
Je ziet: zo’n cao komt maar éénmaal tot stand! Daarna is de discussie gesloten. Aan beide zijden hebben we na zo’n gesprek de grenzen verkend (en vastgelegd), de dreigementen geuit (wie wanneer wel/niet staakt) en de arbeidsvoorwaarden vastgelegd.